تخت جمشید
یادگاری عظیم و باشکوه از حکومت هخامنشیان در ایران است.این بنا در شهرستان مرودشت در شمال استان فارس واقع شده است. در این شهر مجموعه کاخ هایی که در دوران حکومت داریوش هخامنشی ، خشایارشاه و اردشیر اول بنا شده ، وجود دارد.آنچه باعث جلب توجه جهانیان به تخت جمشید می شود، تنها قدمت تاریخی این شهر باستانی نیست. باستان شناسان از مطالعه دقیق روی کتیبه ها و آثار به دست آمده از این منطقه ،به پیشرفتگی تمدن در ایران باستان پی برده اند.تخت جمشید را در جهان با نام« پرسپولیس » می شناسند که این نام به زبان یونانی است. در سال ۵۱۸ قبل از میلاد داریوش کبیر ، سومین پادشاه هخامنشی ، در اوج قدرت خویش دستور ساخت شهری در قلب امپراتوری خویش داد که بر طبق نام طایفه اش آن را پارسه نامید. این نام بعدها به پارس و بعد از حمله اعراب تبدیل به فارس گردید.شهر پارسه ثروتمندترین شهر جهان باستان بود و طبق روایت یونانیان شهری بود که در زیر نور خورشید میدرخشید.
در مجاورت کوه مهر یا رحمت کاخی بنا گردید که ساخت آن حدود ۱۹۰ سال بطول انجامید و ویرانه های آن در طول تاریخ اسم هایی همچون صد ستون ، چهل منار و در آخر بدلیل اینکه در درگاههای بنا گاهاً پادشاه بر روی تختی نشسته ، مردم قدیم طبق شاهنامه آن را با جمشید و اورنگش نسبت میدهند و بنا به تخت جمشید معروف می شود. بهترین معماران از سراسر امپراطوری در ساخت تخت جمشید بکار رفتند،درودگران از مصر ، سنگتراشان از یونان،کاشیکاران از بابل و نقاشان از مادها بودند.در نخستین روز سال نو گروه های زیاد از کشورهای گوناگون به نمایندگی از ساتراپی ها یا استانداری ها با پیشکش هایی متنوع در تخت جمشید جمع می شدند و هدایای خود را به شاه پیشکش می کردند. طبق کتیبه های تخت جمشید روزانه حدود ۲۰ هزار کارگر در روز کار می کردند که دارای حقوق بودند و زن و مرد دارای حقوق یکسانی بودند. زنها در تخت جمشید بعنوان خزانه دار،شراب انداز، ساقی و چوپان کار کرده اند. و همچنین زنان هم از حقوق برخوردار بودند.